Door de bomen het bos niet meer zien – Wat betekent ‘biologisch’ eigenlijk?
Organisch, duurzaam, fair, milieuvriendelijk, biologisch: er zijn tal van aanduidingen, keurmerken en benamingen die aangeven dat een product of dienst ‘goed’ is, of in ieder geval ‘een beetje beter’. Maar wat betekent het nu eigenlijk allemaal? Ik heb het voor je uitgezocht! Elke week een korte blog over één van die alom bekende aanduidingen waarvan we soms eigenlijk niet eens precies weten wat ze betekenen. Deze week het tweede deel: wat is ‘biologisch’ eigenlijk precies?
Logo van Skal Biocontrole
Gewoon even googlen levert niet direct het antwoord op wat ik zoek: op verschillende sites staan net iets andere definities. Maar wie bepaalt nou wat de juiste is? Daar kom ik sneller achter: de wet. Er zijn Europese richtlijnen voor wanneer een product biologisch mag heten. De belangrijkste normen zijn respect voor de natuur en respect voor dieren. Daarnaast mogen er geen chemische bestrijdingsmiddelen, preventieve antibiotica en kunstmest worden gebruikt. In Nederland wordt hier toezicht op gehouden door het onafhankelijke instituut . Als je een product verkoopt mag je er dus niet zomaar op zetten dat het biologisch is. Er zijn in Nederland ruim 3600 biologische ondernemers die dat wel mogen doen.
Maar wat betekent dat keurmerk nou precies? Er zijn regels over alle verschillende stappen van het zaaien van graan tot het verkopen van een biologisch brood en van het leggen van een ei tot het verkopen van een biologisch kippenpootje. Er zijn regels over hoe gewassen geteeld moeten worden, over veehouderij, het vervaardigen van de eindproducten, maar ook over import, opslag en handel.
Bij biologisch dynamische bedrijven is nog meer aandacht voor de natuur en die wordt dan ook gezien als onderdeel van het bedrijf gezien
In tegenstelling tot , waar ik vorige week over heb geschreven, heeft het keurmerk biologisch meer te maken met de manier waarop landbouw en veeteelt wordt bedreven, namelijk met respect voor de aarde. Fair Trade gaat om eerlijke handel en dus meer om de mensen. Biologisch hoeft dus niet automatisch ook Fair Trade te zijn. Wel is één van de grondbeginselen van de filosofie achter de biologische landbouw het beginsel van billijkheid. Dit betekent dat landbouw gebaseerd moet zijn op eerlijke relaties met betrekking tot de gemeenschappelijke omgeving en ontwikkelingsmogelijkheden. In de praktijk gaan biologische en eerlijke handel dan ook vaak samen.
Keurmerk voor landbouw die net een beetje biologischer is
Er zijn bedrijven die graag nog een stapje verder gaan dan wat de wet voorschrijft. Dat laten zij zien door zich te laten certificeren met het . EKO boeren gebruiken bijvoorbeeld ook groene stroom en dienen de maatschappij door aan natuurbehoud te doen of zich in te zetten voor de zwakkeren in de samenleving.
Demeter keurmerk
Misschien iets minder bekend, maar een manier van boeren die nog iets verder gaat dan biologisch of EKO is biologisch dynamisch. Naast dat ze aan de Europese wettelijke eisen voldoen, is er veel aandacht voor het creëren van een gesloten kringloop en zelfs kosmische en spirituele processen. Er is nog meer aandacht voor de natuur en die wordt dan ook gezien als onderdeel van het bedrijf. Vaak zijn de bedrijven gemengd, met zowel akkerbouw als veeteelt, en worden er vooral lokale producten gemaakt. Daarnaast hebben biologisch dynamische bedrijven ook nog een maatschappelijke functie en werken er bijvoorbeeld kansarme jongeren of mensen met een beperking. Biologisch dynamische producenten zijn herkenbaar aan het Demeter logo.
BDIH: Duits keurmerk voor biologische verzorgingsproducten
Bij biologische denken we vaak aan voedingsmiddelen, maar ook verzorgingsproducten en kleding kunnen biologisch zijn. In Nederland is er nog geen keurmerk voor biologische verzorgingsproducten, maar onze oosterburen hebben hier meer over nagedacht. Er zijn in Nederland dan ook verschillende internationale merken te koop die dit Duitse BDIH keurmerk dragen. Deze producten zijn natuurlijk en bestaan zoveel mogelijk uit biologische grondstoffen. Daarnaast zijn ze dierproefvrij en zijn synthetische en aardolieproducten niet toegestaan. Voor biologisch textiel bestaan verschillende keurmerken die kunnen worden toegewezen. De waarde van die keurmerken varieert helaas behoorlijk, aangezien in sommige gevallen het gebruikte katoen 100% biologisch moet zijn, maar er totaal geen eisen zijn aan hoe met het milieu of met mensen moet worden omgegaan. In andere gevallen kan het keurmerk al worden toegewezen als slechts 5% van het gebruikte katoen biologisch is.
Kortom: biologische voedingsmiddelen zijn in Nederland inmiddels goed te verkrijgen en boeren en producenten gaan zelfs al graag een stapje verder dan de Europese wettelijke eisen. Maar, zeker voor verzorgingsproducten en kleding valt er nog winst te maken. Volgende week ontrafelen we weer een nieuw mysterie!
