Millenniumdoelen na 2015: aanpassingen, kansen en uitdagingen
In 2000 waren ze er. De millenniumdoelen. Gericht op het uitbannen van wereldwijde armoede werden er acht concrete doelstellingen opgesteld en ondertekend door de regeringsleiders van 191 landen. Aangezien deze doelen vastgesteld zijn over een periode van vijftien jaar, en we nu toch alweer in 2014 zitten, is het tijd om kritisch naar de resultaten en zeker ook naar de vervolgstappen te kijken. En laten de Verenigde Naties daar juist al enige tijd mee bezig zijn. Een update.
Allereerst het slechte nieuws. Ook in 2015 is armoede nog niet uitgebannen, maar dat was ook niet de verwachting toen de doelstellingen uitgesproken werden. Wel komen we steeds dichter in de buurt van het moment dat extreme armoede uit de wereld zal zijn. Bij de formulering voor de vervolgdoelen, lopend van 2015 tot 2030, is het uitbannen van extreme armoede (de armoedegrens ligt daarbij op het leven van 1,25 dollar per dag) echt mogelijk. Met een afname van 500 miljoen personen, we zitten helaas wel nog boven de miljard, gaan we toch zeker de goede richting op over de afgelopen vijftien jaar.
Stel tevens vast dat er 25% minder malariadoden zijn gevallen vergeleken met 2000 en er ook nog eens 30% minder kindersterfte plaats vindt, waardoor er in deze tijd drie miljoen kinderen per jaar minder overlijden dan vijftien jaar terug en we mogen toch wel spreken van enige successen. Maar dan rijst de vraag, hoe nu .
Jongeren zijn de toekomst
Om te beginnen zou het raar zijn om zo maar alle doelen van 2000 nog eens voor vijftien jaar te recyclen. We hebben nu namelijk met nieuwe uitdagingen te kampen. Uitdagingen die nog meer komen te liggen op de beschikbaarheid en verdeling van energie en grondstoffen in de wereld. Het gevolg van deze veranderende wereld is dat er nieuwe doelen bij zullen komen, maar misschien ook oude af zullen vallen. De verwachting is dat er maximaal twaalf doelen uitgezet worden. “Het liefste zou je van ieder goed voornemen wel een doelstelling willen maken” zo geeft VN jongerenvertegenwoordiger aan, “maar juist als je veel doelen gaat formuleren loop je het risico dat je door de bomen het bos niet meer ziet.” Daarnaast zullen sommige doelen wanneer ze in meer of mindere mate behaald zijn verfijnd en aangescherpt worden.
De kracht van de millenniumdoelen is het op een heldere en bondige manier formuleren van integrale doelen en zo eveneens een paraplu te vormen over de kleinere doelen. Dat jongeren daarin een grote rol gaan spelen is onontkoombaar, zo vertelt Ralien Bekkers verder. Nu bij de formulering van de vervolgdoelen en de totstandkoming door middel van de jongerenvertegenwoordiging van de Verenigde Naties, maar ook zodra de doelen definitief zijn. Het doel van de VN is namelijk om als een Global Partnership op te treden met stakeholders, groepen die zich inzetten voor het behalen van de millenniumdoelen. Dat jongeren een essentieel onderdeel van die groepen uitmaken tekent zich alleen al af door het feit dat de betreffende doelen voor de komende vijftien jaar afspelen. ‘De jongeren van nu zijn de toekomst van morgen’ is hier letterlijk te nemen.
Van vrijblijvend naar verantwoordelijkheid
Als laatste zijn er bij het opstellen van de vorige millenniumdoelen in 2000 kansen niet benut die makkelijk binnen geschoten kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan het integraal presenteren van de millenniumdoelen. Bestrijding van armoede, het initiëren van eerlijke handel, een goede educatie en zorg voor de natuur staan nu eenmaal niet los van elkaar terwijl deze doelen wel los staand zijn gepresenteerd.
Daar komt nog eens bij dat de doelen in 2000 min of meer van boven op zijn gelegd door de Verenigde Naties. Dat heeft tot gevolg gehad dat veel landen wel de verklaring hebben ondertekend om hier mee aan de slag te gaan, maar door een grote vrijblijvendheid de inzet beperkt bleef. Door vertegenwoordigers van landen binnen de VN op alle niveaus mee te laten denken aan de formulering van nieuwe doelen zal er meer verantwoordelijkheid komen te liggen bij de overheden omdat ze zo echt onderdeel van het proces worden. Waarschijnlijk benoemen de Verenigde Naties deze als “Sustainable Development Goals” om een onderscheid te maken met de huidige doelen en tevens de geïntegreerde aanpak te benadrukken.
Nieuw fairtrade principe
En wat is dan de rol van fairtrade in het bovengenoemde proces? Tot nu toe staat eerlijke handel als doel verwerkt in de huidige millenniumdoelen, met de uitdagingen die erbij komen is de vraag of, en hoe, fairtrade overeind zal blijven. Ook hier zal gekeken worden naar een aanpak met samenhang naar de andere millenniumdoelen. Fairtrade blijft dan niet op zichzelf staan, maar wordt bijvoorbeeld breder uitgezet in een principe. Denk daarnaast ook aan andere initiatieven zoals dat met de uitdagingen op zowel economisch als ecologisch gebied alsmaar actueler wordt.
De conclusie is dat er in de afgelopen vijftien jaar met de millenniumdoelen enige opzienbarende resultaten zijn behaald. Door de relatieve vrijblijvendheid is het daarbij lastig om deze volledig aan de millenniumdoelen toe te schrijven, maar de successen zijn niet te ontkennen. Nu is het nodig om door te pakken naar de volgende vijftien jaar en in te springen op de nieuwe uitdagingen en de open gelaten kansen uit 2000 op te vullen. Zaak is daarbij om zoveel mogelijk belanghebbenden deelgenoot te laten zijn in de totstandkoming van de millenniumdoelen en op zoek te gaan naar een integrale presentatie waarbij alle doelen helder samenhangen. Op deze manier zijn de doelen niet meer top-down weggezet en valt de deelnemers op hun verantwoordelijkheid te wijzen om hun zelf opgestelde doelen na te komen.
– artikel Volkskrant
